Satyrykon Legnica 2020 – zamyślony błazen, statuetki konkursowe

Satyrykon to odbywający się od 1977 roku festiwal i konkursowa wystawa sztuki satyrycznej organizowana przez Legnickie Centrum Kultury. Początkowo wystawa dotyczyła twórców rysunku i plakatu, ale stopniowo dołączyli do nich również malarze, rzeźbiarze i fotograficy. Od początku istnienia imprezy w poszczególnych kategoriach wręczano statuetki – medale Satyrykonu. Miały one rozmaitą formę, bo były na przestrzeni lat tworzone przez wielu różnych rzeźbiarzy. Powstałe w ten sposób dziesiątki wersji tej nagrody stanowią teraz niezwykłą kolekcję pokazującą jak forma statuetki dotyczącej tego samego wydarzenia może różnić się w zależności od inwencji i podejścia danego twórcy. Wśród autorów statuetek znaleźli się wybitni rzeźbiarze polscy, tacy jak: Bronisław Chromy, Józef Stasiński, Anna Krzymańska, Krzysztof Nitsh, Jacek Dworski, Jan Kucz, Antoni Grabowski, Magdalena Dobrucka, Tomasz Ross, Ludmiła Ostrogórska, Piotr Gawron, Marek Czarnecki, Sławomir Sokołowski, Norbert Gawron, Bronisław Krzysztof, Oleg Dergaczow, Leszek Michalski i Paweł Erazmus. Paru z nich było nawet moimi profesorami, więc kiedy otrzymałem propozycję wykonania serii statuetek na tegoroczny konkurs, to było to dla mnie dość stresujące wyzwanie, ale oczywiście też wielkie wyróżnienie.

Oparłem swój pomysł projektu statuetki na postaci błazna, który pokazując śmieszność rzeczywistości sam pozostaje smutny i zamyślony. Chciałem przekazać taką myśl, że satyra jest czymś więcej niż tylko śmiechem i rozrywką, ale jest czasem jedynym sposobem pokazania prawdy o rzeczywistości i nas samych i ta prawda może nie być już taka wesoła i może skłaniać do refleksji. A na pewno skłania do refleksji samych twórców satyry, bo jak wiemy często są to ludzie prywatnie raczej mało rozrywkowi. W każdym razie uważają się za myślicieli używających satyrycznych narzędzi, żeby powiedzieć coś ważnego. Użyłem więc do tego projektu motywu rzeźby „Myśliciela” Rodina nakładając mu na strapioną głowę czapkę błazna. Dodatkowo rzeźba stoi na patyczku, który odwołuje się do jakiś jarmarcznych skojarzeń pacynek, lizaków i tym podobnych. Czapki poszczególnych statuetek są złote, srebrne i brązowe, co pozwoliło je podzielić na odpowiednie kategorie.

Tegoroczna edycja festiwalu odbyła się w ograniczonej wersji w związku z rozwojem epidemii Covid-19. Nie mogli pojawić się goście z zagranicy, nie było uroczystości, ale odbył się konkurs i zostały otwarte poszczególne wystawy Satyrykonu w różnych częściach Legnicy. Można je obejrzeć stosując się do ograniczeń osób przebywających jednocześnie w pomieszczeniach. Nasze nagrody zostały przyznane zwycięzcom i im przekazane, a wszystkie prace nagrodzone i te uczestniczące w konkursach można obejrzeć na stronie Satyrykonu.

Marek Stankiewicz